Kwasy Omega 3, a układ nerwowy dziecka

Kwasy Omega 3

Tłuszcze to bardzo ważne dla zdrowia i rozwoju dziecka składniki odżywcze. Stanowią one źródło energii oraz budulec odpowiadający za prawidłowy rozwój układu nerwowego i wzrokowego. W diecie dziecka powinny dominować zdrowe i urozmaicone tłuszcze roślinne i zwierzęce, stanowiące źródło kwasów tłuszczowych, w tym niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT).

Kwasy Omega-3 odgrywają istotną rolę w rozwoju układu nerwowego dziecka, który kształtuje się intensywnie w życiu płodowym i we wczesnym dzieciństwie. Okazuje się, że zbyt niskie spożycie kwasów Omega-3 przez ciężarną kobietę może przyczyniać się zaburzeń mielinizacji komórek nerwowych i przyczyniać się do powstawania ciężkich chorób umysłowych. Kwasy Omega-3 m.in. sprzyjają prawidłowemu działaniu funkcji błon komórek nerwowych kory mózgu, działają przeciwzapalnie, przeciwalergicznie hamując nadmierną odpowiedź immunologiczną. Ponieważ nie podlegają one syntezie w organizmie, muszą być dostarczane wraz z pożywieniem.

Najistotniejszym źródłem kwasów Omega-3, zwłaszcza frakcji długołańcuchowych kwasów tłuszczowych DHA i EPA, które odgrywają najistotniejszą rolę dla układu nerwowego, znajduje się w tłuszczach ryb i zwierząt morskich. Kwas alfa-linolenowy w większych ilościach znajduje się w oleju lnianym oraz w roślinach zielonych. Jednak ogólna ilość tłuszczu w roślinach jest zbyt niska dla potrzeb metabolizmu człowieka.

Poziom kwasów Omega-3 w organizmie uzależniony jest zatem od spożycia przede wszystkim ryb oraz od ich gatunku, stanu fizjologicznego czy akwenu połowu. W diecie ubogiej w ryby oraz zwierzęta morskie występują istotne braki kwasów Omega-3 i suplementacja wydaje się być konieczna.

mgr Aleksandra Majsnerowska

Dietetyk kliniczny

przez admin

Niedobory żelaza w diecie malucha

Rodzice małych dzieci często martwią się, czy ich pociechy pozyskują wraz z codzienną dietą, odpowiednie ilości żelaza. Faktycznie ten mikroelement jest bardzo ważnym składnikiem, którego niedobory często skutkują występowaniem niedokrwistości u dzieci.  Największe ilości tego składnika występują głównie w postaci hemoglobiny. Żelazo niezbędne jest do budowy krwinek, a te z kolei mają za zadanie transport tlenu do wszystkich komórek w organizmie, usuwanie dwutlenku węgla, transportują jony niektórych soli oraz regulują równowagę kwasowo-zasadową. 

Co prawda organizm człowieka dość racjonalnie wykorzystuje żelazo, jednak długotrwała i niewystarczająca podaż w diecie, zbyt duże ilości fosforanów, czy choroby przewodu pokarmowego mogą przyczyniać się do występowania poważnych, chorobowych objawów u dzieci.

Najczęstsze objawy niedokrwistości to:

-opóźnienie w rozwoju psychicznym

-zmęczenie

-senność

-bladość powłok skórnych

-łamliwość i kruchość paznokci

-łysienie

-krótki i szybki oddech

-zaparcia, wzdęcia, nudności,

-zajady w kącikach ust

 

Zwiększone ryzyko występowania niedoborów żelaza występuje także u dzieci, których mamy w okresie ciąży miały zdiagnozowaną  anemię. Niskie poziomy żelaza u niemowlaka mogą wynikać ze zbyt małego magazynu wątrobowego, właśnie z okresu prenatalnego. Już przed pierwszym rokiem życia dziecka, jego dieta powinna być rozszerzana o produkty bogate w żelazo.

Żelazo przyswaja się z żywności, w zależności od postaci, w jakiej występuje. Żelazo hemowe występuje w produktach pochodzenia zwierzęcego i ono przyswaja się zdecydowanie lepiej, niż żelazo występujące w produktach roślinnych. Obecnie naszym głównym źródłem żelaza jest mięso oraz produkty zbożowe.

W diecie dziecka warto zadbać również o podaż produktów bogatych w witaminę C i kwas foliowy  tj.: owoce cytrusowe, papryka, aronia, natka pietruszki, szpinak, brokuł, ponieważ przyspieszają  one przyswajanie żelaza.

 

Źródła żelaza w diecie to przede wszystkim:

-mięso, zwłaszcza podroby

-ryby

-drób

-żółtko (choć słabo przyswajalne) warto łączyć z witaminą C

-fasola

-komosa ryżowa

-groch

-melasa

-suszone śliwki

-suszone morele

-orzechy

-nasiona słonecznika

-pestki dyni

 

Aby prawidłowo zdiagnozować niedokrwistość z niedoboru żelaza u dziecka, warto zbadać poziom żelaza oraz ferrytyny. Ferrytyna to białko, które magazynuje żelazo i uwalnia je w razie jego niedoborach. A więc badanie poziomu ferrytyny pozwoli określić zapasy stan zmagazynowanego żelaza w organizmie. A jeśli już niedobór żelaza zostanie zdiagnozowany, warto podać dziecku laktoferynę. Białko to występuje naturalnie w mleku ssaków. Laktoferyna wiąże i transportuje żelazo, a także wykazuje działanie przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne.

Autor:
Aleksandra Majsnerowska

przez admin

Wapń w diecie dziecka

Wapń jest niezbędnym składnikiem mineralnym pełniącym w organizmie, przede wszystkim, funkcję budulcową – jest podstawowym składnikiem kości i zębów. Odgrywa rolę w procesach krzepnięcia krwi, utrzymaniu równowagi kwasowo- zasadowej, przewodnictwie bodźców nerwowych czy przepuszczalności błon komórkowych.

Bogatym źródłem wapnia w diecie jest mleko i jego przetwory. Wapń pochodzący z produktów nabiałowych jest najlepiej przyswajalny ze względu na odpowiedni stosunek do fosforu oraz zawartość laktozy, która zwiększa jego wchłanianie. Składnik ten znajdziemy również w produktach roślinnych (liście pietruszki, szpinak, jarmuż, fasola), jednak jego przyswajalność z tych źródeł jest znacznie mniejsza.

Nie bez znaczenia, w tym kontekście, jest również podaż witaminy D3, która pobudza wchłanianie wapnia, a jednocześnie zapobiega jego nadmiernemu wydalaniu z organizmu, a co za tym idzie, wpływa na kształtowanie się zębów i kości.

Zapotrzebowanie na wapń jest zróżnicowane w zależności od wieku i etapu rozwoju organizmu. Według Norm Żywienia Człowieka z 2020 r., aby pokryć dzienne zapotrzebowanie na wapń dziecka w wieku 1-3 należy z dietą dostarczyć 800 mg tego składnika. W przypadku dzieci starszych, w przedziale wiekowym 4-6 oraz 7-9 lat jest to 1000 mg.

Aby zapewnić optymalną podaż wapnia w ciągu dnia w diecie dziecka powinny znaleźć się 3-4 porcje produktów nabiałowych. Porcja to np. kubeczek jogurtu naturalnego, 2 plasterki żółtego sera, 200 g twarożku z warzywami czy szklanka owocowego koktajlu na maślance.

Przewlekłe niedobory wapnia są przyczyną krzywicy u dzieci, zaburzeń neurologicznych, tężyczki i zwiększenia pobudliwości organizmu.

Zawartość wapnia mg/100 g produktu

Produkty zwierzęce

Zawartość wapnia mg/100 g produktu

Produkty roślinne

1380

Ser parmezan

1266

Mak niebieski

867

Ser edamski tłusty

239

Migdały

807

Ser, gouda tłusty

193

Liście pietruszki

600

Ser, brie pełnotłusty

186

Orzechy laskowe

500

Ser typu „Feta”

157

Jarmuż

386

Ser, camembert pełnotłusty

138

Kakao 16% proszek

170

jogurt naturalny 2% tłuszczu

131

Słonecznik nasiona

120

mleko spożywcze 1,5 % tłuszczu

119

Otręby pszenne

94

Ser twarogowy, półtłusty

93

Szpinak

84

Sardynka

87

Orzechy włoskie

62

Śledź solony

66

Chleb żytni pełnoziarnisty

49

Pasztet pieczony

57

Brukselka

49

Sandacz

54

Płatki owsiane

47

Jaja kurze całe

48

Brokuły

28

Wieprzowina, żeberka

40

Cytryna

Źródło: Kunachowicz H., Nadolna I., Iwanow K. I in. (2017). Tabele składu wartości odżywczej żywności. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.

Autor:
Aleksandra Milicka

przez admin